czy mozna jesc ziemniaki?
Witaj. Wbrew pokutującej w świadomości społecznej opinii, ziemniaki nie są tuczącym warzywem. Wszystko zależy od tego w sąsiedztwie jakich produktów jest podawany. Jeśli obok niego leży schabowy w panierce to oczywiście ogólna kaloryczność posiłku bardzo wzrasta. Ważna jest też ilość spożywanych ziemniaków, oczywiście wszystko co spożywamy w nadmiarze może być tuczące. Przyjrzyjmy się teraz bliżej temu warzywu.
Ok. 100g ziemniaków zawiera jedynie 6-70 kcal, czyli mniej niż chociażby banan. Ziemniaki są doskonałym źródłem skrobi, cukru złożonego, który po spożyciu w wyniku różnych przemian biochemicznych przekształcany jest w glukozę- najprostszy cukier dla naszego organizmu. Skrobia z ziemniaków, w przeciwieństwie do tej występującej w produktach przetworzonych, występuje w otoczeniu cennych dla nas witamin. Na marginesie, warto zauważyć, że produkty wysoko przetworzone są całkowicie pozbawione witamin, ponieważ w wyniku procesu oczyszczania odrzucone zostają otoczki ziaren, które zawierają największe ilości witamin i minerałów. Wróćmy jednak do ziemniaków. Zawierają one sporo witaminy C- ok 16 mg. W 100g. Najwięcej jest jej w bulwach tuż po wykopkach. Im dłużej są przechowywane tym większe są straty witaminy C. W skład kartofli wchodzą też witaminy A, E, B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna) i B6 (pirydoksyna). W bulwach znajdziemy też potas, wapń, magnez, fosfor, żelazo, cynk, miedź i mangan. Ziemniaki są też źródłem białka roślinnego, co szczególnie powinno zainteresować wegetarian.
Niektóre z odmian ziemniaków są pod względem wartości zdrowotnych szczególnie istotne. I tak bataty mają spore ilości beta karotenu, przeciwutleniacza, który chroni przed niektórymi nowotworami. Fioletowe ziemniaki, o fioletowym kolorze skórki i wnętrza, są bogate w antocyjany, które obniżają ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
Ze względu na zawartość potasu, ziemniaki są polecane osobom z nadciśnieniem tętniczym. Jednocześnie warzywo zawiera bardzo małe ilości sodu (pod warunkiem oczywiście, że ich nie posolimy). Według najnowszych badań, ziemniaki zawierają tzw. kukoaminy, związki obniżające ciśnienie krwi. Więcej kukoamin mają przy tym ziemniaki gotowane niż smażone.
Jak już wspomniano, ziemniaki zawierają skrobię, która jest wskazana dla osób chorych na cukrzycę. Skrobia rozkładana jest stopniowo, toteż po jej spożyciu nie następuje gwałtowny skok cukru we krwi.
Ziemniaki to jednocześnie warzywo lekkostrawne, dlatego mogą je spożywać osoby mające problemy z układem pokarmowym, np. po zatruciach. Dzięki sporym ilościom błonnika są też świetnym ,,lekiem” na zaparcia i kłopoty z trawieniem. Przynoszą również ulgę osobom cierpiącym na zgagę, oczywiście, jeśli nie smażymy ich na tłuszczu.
Oczywiście, jak wiadomo, każdy kij ma dwa końce, ziemniaków powinny unikać osoby z niewydolnością nerek, w których krwi jest nadmiar potasu. Zdecydowanie warzywo nie powinno gościć na stołach osób chorych na reumatyzm, ponieważ dość często powodują one ból i sztywność stawów.
Ważny jest sposób przyrządzania ziemniaków. Młode obieramy jak najcieniej, w przeciwieństwie do starych, w których może gromadzić się solanina. Solanina może podrażniać żołądek i powodować bóle głowy. Bulwy gotowane na parze lub w szybkowarze tracą mniej witaminy C. Dobrym sposobem jest też wrzucanie ich do wrzątku, gotowanie w mundurkach lub pieczenie. Ważny jest także sposób krojenia kartofli, im mniej ich powierzchni narażone jest na kontakt z wysoką temperaturą tym mniejszy ubytek witamin. Oczywiście ziemniaki obieramy tuż przed ugotowaniem, ponieważ odstawione na dłuższy czas we wodzie, tracą swoje wartości. Warto również pamiętać, że w zależności od czasu obróbki termicznej zależy IG ziemniaków. I tak, białe ziemniaki, gotowane, pieczone lub purre, mają wysoki IG. Słodkie i młode, dużo niższy IG ziemniaków można znacznie zmniejszyć, zjadając je po wystudzeniu. Stygnące ziemniaki zmieniają swoją strukturę, co powoduje, że węglowodany są wolniej uwalniane do krwi.
